In het Verbeterlab van Conforte Innovatielab leren zorgmedewerkers hoe ze zelf kunnen veranderen en innoveren. Die verandervaardigheden zijn hard nodig. Want de uitdagingen in de zorg zijn groot. Het Verbeterlab stoomt de medewerkers daarvoor klaar. En mooie bijkomstigheid: medewerkers ervaren méér zeggenschap en werkplezier. Dat is goed voor het personeelsbehoud! Programmamanager Wilma van der Leeuw en social designer Marit Baaij vertellen hierover in een interview in Zorg van Nu:
Zelf aan de slag met tips
Toen het Innovatielab van Conforte – de brancheorganisatie van verpleeg- en thuiszorgondernemers in de regio Rotterdam – net begon, lag de focus op technologie implementeren en opschalen. “Al vrij snel beseften we dat daar nog iets heel belangrijks voor zit”, zegt Marit. “Aansluiten bij de behoefte! Anders belandt een oplossing op de plank.” Maar toen kwam corona. “Noodgedwongen kwamen we niet meer op locatie, maar spraken we online met zorgmedewerkers af”, vervolgt Wilma. “We gaven tips, waarmee medewerkers zelf aan de slag konden. Opeens zagen we het enthousiasme en eigenaarschap groter worden. Ze namen het van ons over.” Het Verbeterlab was geboren.
Wie ben ik als veranderaar?
Marit omschrijft het Verbeterlab als een soort intervisie. “Wij ondersteunen zorgmedewerkers bij de veranderingen die ze in de dagelijkse praktijk op gang willen brengen: Hoe doe je dat? Wat ga jíj morgen doen?” Natuurlijk gebruikt het Verbeterlab ook bepaalde methodieken. Zoals de ‘dubbele loop’ die de verschillende fases in een veranderproces beschrijft, gebaseerd op de principes van design thinking. Ook de persoonlijke ontwikkeling van een veranderaar krijgt aandacht. “Daar hebben we vorig jaar een game voor ontwikkeld. ‘Wie ben ik als veranderaar’ staat daarin centraal. Net als ‘wat heb ik nodig om het vol te houden en leuk te vinden’.” In de game leren de professionals de juiste vragen stellen, een beweging creëren en omgaan met weerstand. Wilma: “Zo groeien ze in mindset en skills.”
Tips geven
In een Verbeterlab komen ongeveer 5 professionals uit één organisatie elke 3 weken een uurtje samen. Meestal digitaal. Ieder heeft een eigen vraagstuk gekozen en gaat daar in de praktijk mee aan de slag. “We bespreken hoe ver ze zijn en waar ze tegenaan lopen”, vertelt Marit. “Wij geven tips én ze geven elkaar tips.” Dat vraagstuk kan van alles zijn: van de inzet van technologie tot een praktisch knelpunt. Ze geeft een voorbeeld. “Een verzorgende merkte op dat er steeds tilliften op de gang stonden. Dat mag niet van de brandweer. Het was nog nooit gelukt om daar een blijvende oplossing voor te bedenken. Met de tips uit het Verbeterlab kreeg ze het team wél mee. Er staan nu geen tilliften meer op de gang. Iedereen zet ze terug op de plek die het team daar zelf voor heeft bedacht.”
Van begeleiden naar coachen
Welke ondersteuning de zorgmedewerkers precies krijgen in het Verbeterlab, bepalen ze zelf. Het Innovatielab onderscheidt een aantal verdiepingsniveaus. “In het begin begeleiden we de zorgmedewerkers echt”, vertelt Wilma. “Daarna krijgen we een meer adviserende rol. Bijvoorbeeld over wat medewerkers kunnen doen in een lastige situatie. En op een gegeven moment zijn de veranderaars zo ver dat ze zelf Verbeterlabs kunnen begeleiden in hun eigen organisatie. Dan is onze rol alleen nog coachend. En uiteindelijk trekken wij ons terug.”
Netwerk van veranderaars
Zo ontstaat een netwerk van veranderaars in de organisatie, dat zich steeds verder uitbreidt. “Als mensen leren om kleine veranderingen te doen, kunnen ze ook grote veranderingen aan”, vervolgt Wilma. “En dat is hard nodig, want de zorg staat voor grote uitdagingen.” Marit geeft nog een voorbeeld: “Dezelfde verzorgende past haar verandervaardigheden ook op een andere manier toe. Als er een besluit van de organisatie komt, gaat ze met haar team de ‘dubbele loop’ door. Samen kijken ze waarom de organisatie dit besluit heeft genomen. Zo creëert ze begrip, want het team begrijpt het probleem. Dat voorkomt weerstand.”
Zorgmedewerkers hebben invloed op hun werk
De verandercultuur is ook gewoon leuk. “Je ziet de ogen van zorgmedewerkers glinsteren als ze merken dat ze invloed hebben op hun werk”, sluit Wilma af. “Ze hebben iets te zeggen, kunnen hun collega’s meenemen en met elkaar oplossingen bedenken. Dat geeft veel voldoening. En het is een extra uitdaging, zonder dat ze daar een andere functie voor hoeven te zoeken. Het werk wordt er leuker van.”
(Bron: Zorg van Nu, april 2023)